JINA LA MUNGU WA ISRAELI (YHWH)

Yahweh Mungu katika Kiyahudi, Mungu kama alivyoelewa katika majadiliano ya kiiolojia ya Kiyahudi. Bwana, mungu wa kitaifa wa falme za kale za Israeli na Yuda. Tetragrammaton, herufi nne za Kiebrania YHWH kama jina la Mungu, na matamshi mbalimbali waliyopewa.

Wayahudi wanasema kwamba YHWH, mungu wa Ibrahimu, Isaka, na Yakobo na mungu wa kitaifa wa Waisraeli, aliwaokoa Waisraeli kutoka utumwa Misri, na akawapa Sheria ya Musa kwenye Mlima wa Sinai wa Biblia kama ilivyoelezwa katika Torati. ... Katika jadi za Kiyahudi jina jingine la Mungu ni Elohim.

Bwana, mungu wa Waisraeli, ambaye jina lake limefunuliwa kwa Musa kama maandishi nne ya Kiebrania (YHWH) aitwaye tetragrammatoni. Baada ya Uhamisho wa Babiloni (bne karne ya 6), na hasa kutoka karne ya 3 bce juu, Wayahudi waliacha kutumia jina Yahweh kwa sababu mbili.
Kama Wayahudi walipokuwa wanadamu badala ya dini ya ndani tu, jina la kawaida zaidi Elohim, linamaanisha "Mungu," lilikuwa limefanyika badala ya Bwana kuonyesha uhuru wa ulimwengu wote wa Mungu wa Israeli juu ya wengine wote. Wakati huo huo, jina la Mungu lilizidi kuonekana kuwa takatifu sana kutamka; kwa hiyo ilikuwa kubadilishwa kwa sauti katika ibada ya sinagogi na neno la Kiebrania Adonai ("Bwana wangu"), ambalo lilitafsiriwa kama Kyrios ("Bwana") katika Septuagint, tafsiri ya Kiyunani ya Maandiko ya Kiebrania.

Masoretes, ambao kutoka karne ya 6 hadi karne ya 10 walifanya kazi ya kuzaliana maandishi ya awali ya Biblia ya Kiebrania, badala ya matoleo ya jina la YHWH na ishara ya vidole vya maneno ya Kiebrania Adonai au Elohim. Wataalam wa Kikristo wanaozungumza Kilatini walibadilishana Y (ambayo haipo katika Kilatini) na mimi au J (mwisho wa ambayo iko katika Kilatini kama aina ya I). Kwa hiyo, tetragrammatoni ikawa jina la Kilatini jina la Yehova (JeHoWaH). Kama matumizi ya jina yalienea katika Ulaya yote ya kale, barua ya awali ya J ilikatamka kulingana na lugha ya lugha ya kawaida badala ya Kilatini.

Ingawa wasomi wa Kikristo baada ya kipindi cha Renaissance na Kipinduzi walitumia neno Yehova kwa YHWH, karne ya 19 na 20 karne ya wasomi wa Biblia tena walianza kutumia fomu Yahweh. Waandishi wa Kikristo wa awali, kama vile Mtakatifu Clement wa Alexandria katika karne ya 2, walitumia fomu kama Yahweh, na matamshigrammaton hii hayakuwahi kupotea. Matoleo mengi ya Kiyunani pia yalionyesha kuwa YHWH inapaswa kutamkwa Yah Maana ya jina la kibinafsi la Mungu wa Israeli limefasiriwa kwa njia mbalimbali. Wataalamu wengi wanaamini kwamba maana sahihi zaidi inaweza kuwa "Yeye huleta ndani ya uwepo wowote uliopo" (Yahweh-Asher-Yahweh).

Jina la kibinadamu la Mungu labda likajulikana muda mrefu kabla ya wakati wa Musa. Jina la mama ya Musa lilikuwa Jokebed (Yokheved), neno linalojulikana kwa Yahweh. Kwa hiyo, kabila la Lawi, ambalo Musa alikuwa mali yake, labda alijua jina Yahweh, ambalo hapo awali lilikuwa (kwa njia yake fupi Yo, Yah, au Yahu) kuomba kidini kwa maana isiyo sahihi iliyotokana na utukufu wa ajabu na wa ajabu wa udhihirisho wa takatifu

Wayahudi wanaamini kuwa kuna Mungu mmoja ambaye sio tu aliyeumba ulimwengu, lakini ambaye kila Myahudi anaweza kuwa na uhusiano wa kibinafsi na binafsi. Wanaamini kwamba Mungu anaendelea kufanya kazi duniani, akiathiri kila kitu ambacho watu hufanya. Uhusiano wa Kiyahudi na Mungu ni uhusiano wa agano

JINA KAMILI LA MUNGU NI NIKO  AMBAYE NIKO KAMA ALIVYO JIFUNUA KWA MUSA  ZAIDI YA YOTE YESU ALISEMA KUA YEYE NI MUNGU WA IBRAHIMU ISAKA NA YAKOBO MUNGU WA WALIO HAI.

BARIKIWA PASIPO MWISHO MILELE NA MILELE AMINA.